Podstawowe informacje dotyczące zasad przyznawania i rozliczania pomocy materialnej dla uczniów o charakterze socjalnym

Świadczenia dla uczących się dzieci i młodzieży stanowią formę pomocy materialnej dla rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej i życiowej.

Pomoc materialna dla uczniów, w obecnym jej kształcie, została uregulowana  w ustawie o systemie oświaty nowelizacją z dnia 16 grudnia 2004 r. (Dz. U. z 2004 r. nr 281, poz. 2781), w dodanym rozdziale 8a, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2005 r., znowelizowanym ustawą z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy - Karta Nauczyciela oraz ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2008 r.
Nr 145, poz. 917).                                  

1. Charakter pomocy materialnej

         Ustawodawca wyodrębnił dwa rodzaje pomocy materialnej dla uczniów: pomoc materialną o charakterze socjalnym i pomoc materialną o charakterze motywacyjnym.

Świadczeniami pomocy materialnej o charakterze socjalnym są:

1. stypendium szkolne,
2. zasiłek szkolny.

2. Podmioty uprawnione do korzystania z pomocy materialnej

Prawo do pomocy materialnej o charakterze socjalnym przysługuje m. in. uczniom szkół publicznych, których rodzice /opiekunowie prawni są zamieszkani na terenie Miasta Łodzi (bez względu na miejsce pobierania nauki).

3. Procedura udzielania stypendium szkolnego

1.  Kryterium dochodowe

Podstawową przesłanką otrzymania przez ucznia stypendium szkolnego jest trudna sytuacja materialna, w jakiej ten uczeń się znajduje, wynikająca z niskich dochodów na osobę w rodzinie, w szczególności gdy w rodzinie tej występuje: bezrobocie, niepełnosprawność, ciężka lub długotrwała choroba, wielodzietność, brak umiejętności wypełniania funkcji opiekuńczo-wychowawczych, alkoholizm lub narkomania, a także gdy rodzina jest niepełna lub wystąpiło zdarzenie losowe.

Na terenie Miasta Łodzi miesięczna wysokość dochodu na osobę w rodzinie ucznia uprawniająca do ubiegania się o stypendium szkolne nie może być większa niż kwota 514 złotych netto.

2.  Wniosek albo postępowanie z urzędu

         Stypendium szkolne przyznawane jest na wniosek lub z urzędu. Wniosek o przyznanie stypendium mogą złożyć:

• Rodzice ,
• inni przedstawiciele ustawowi uczniów,
• pełnoletni uczniowie,
• dyrektorzy szkół.

         Wniosek o przyznanie stypendium szkolnego pochodzący od dyrektora szkoły WYMAGA kompletu dokumentów dotyczących sytuacji materialnej rodziny ucznia, niezbędnych do rozpoznania tego wniosku (zgodnie z treścią pouczenia), a ponadto także szczegółowego wyjaśnienia sytuacji rodzinnej ucznia oraz podania powodów, dla których rodzice lub opiekunowie prawni ucznia nie mogli samodzielnie wystąpić  o przyznanie mu pomocy materialnej.

3.  Termin ubiegania się o stypendium szkolne

         Wniosek o przyznanie stypendium szkolnego składa się do dnia 15 września danego roku szkolnego.

W uzasadnionych przypadkach, wniosek o przyznanie stypendium szkolnego może być złożony po upływie określonego wyżej terminu. Wniosek złożony po terminie musi zawierać uzasadnienie dla wystąpienia z nim po terminie. W uzasadnieniu tym wnioskodawca jest zobowiązany wykazać, że uchybienie terminowi nastąpiło bez jego winy.

4. Procedura udzielania zasiłku szkolnego

         Zasiłek szkolny może być przyznany uczniowi znajdującemu się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej z powodu zdarzenia losowego.

1.  Termin ubiegania się o zasiłek szkolny

         Z uwagi na jego funkcję – środka doraźnej pomocy w sytuacji losowej – ograniczono termin ubiegania się o zasiłek szkolny do dwóch miesięcy od wystąpienia zdarzenia uzasadniającego jego przyznanie.

2.  Okoliczności uzasadniające ubieganie się o zasiłek szkolny

         Zasiłek szkolny stanowi pomoc inną niż stypendium szkolne. Podstawową okolicznością uzasadniającą ubieganie się o świadczenie w postaci zasiłku szkolnego jest wystąpienia zdarzenia losowego. Zdarzeniami losowymi dającymi podstawę do przyznania zasiłku są:

• śmierć rodziców lub opiekunów prawnych;
• klęska żywiołowa;
• pożar, włamanie lub zalanie mieszkania;
• inne okoliczności powodujące przejściowo trudną sytuację ucznia.

3.  Wniosek albo postępowanie z urzędu

         Zasiłek szkolny przyznawany jest na wniosek lub z urzędu. Wniosek o przyznanie zasiłku mogą złożyć:

• rodzice,
• inni przedstawiciele ustawowi uczniów,
• pełnoletni uczniowie,
• dyrektorzy szkół.

5. Obowiązek informacyjny wnioskodawcy

Rodzice albo inni przedstawiciele ustawowi ucznia otrzymującego stypendium szkolne są obowiązani niezwłocznie powiadomić Zespół ds. Pomocy Materialnej dla Uczniów o wystąpieniu wszelkich przyczyn, które mają wpływ na przyznanie stypendium.

Stypendium szkolne wstrzymuje się albo cofa w przypadku ustania przyczyn, które stanowiły podstawę przyznania stypendium szkolnego. Należności z tytułu nienależnie pobranego stypendium podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

6. Zasady rozliczania pomocy materialnej dla uczniów o charakterze socjalnym

Stypendium szkolne może być przyznane w formie:

• całkowitego lub częściowego pokrycia kosztów udziału w zajęciach edukacyjnych, w tym wyrównawczych, wykraczających poza zajęcia realizowane w szkole, w ramach planu nauczania, a także udziału w zajęciach edukacyjnych realizowanych poza szkołą;
• pomocy rzeczowej o charakterze edukacyjnym w tym, w szczególności zakupu podręczników.

Pomoc materialna ma charakter pomocy przedmiotowej, winna być udzielana  w postaci refundacji poniesionych wydatków o charakterze edukacyjnym. Oznacza to zatem, że pomoc w postaci stypendium szkolnego lub zasiłku szkolnego może być udzielana w celu całkowitego  lub częściowego pokrycia kosztów udziału w:

• dodatkowych zajęciach wyrównawczych, sportowych, tanecznych, recytatorskich, kółkach zainteresowań, kursach językowych,
• „zielonej szkole”,
• wycieczce szkolnej,
• wyjściach do muzeum, galerii, kina lub teatru zorganizowanych przez szkołę,
• koloniach edukacyjnych i obozach edukacyjnych (np. językowych lub sportowych) - w razie wątpliwości, ocenę charakteru konkretnego wyjazdu należy dokonać w oparciu o program przygotowany przez organizatora
  i przedłożony przez wnioskodawcę.

Pomocą rzeczową o charakterze edukacyjnym może być zakup:

• tornistra (plecaka), zeszytów, przyborów szkolnych,
• podręczników, encyklopedii, atlasów historycznych/geograficznych, słowników,
• lektur szkolnych, literatury popularnonaukowej rozwijającej zainteresowania ucznia,
• prenumerata prasy popularnonaukowej rozwijającej zainteresowania ucznia (np. National Geographic),
• instrumentów muzycznych (z przeznaczeniem dla uczniów szkół muzycznych oraz uczniów rozwijających swoje zainteresowania w formach zorganizowanych, np. w kołach zainteresowań, a przynależność do tego koła potwierdzona jest stosownym zaświadczeniem),
• sprzętu komputerowego lub podzespołów do komputera,
• oprogramowania komputerowego,
• sprzętu audio, jako pomocniczego do nauki języków obcych, jeżeli wykorzystywane programy nauczania w szkole lub placówce pozaszkolnej wymagają pracy własnej ucznia ze sprzętem audio potwierdzonego przez nauczyciela prowadzącego zajęcia,
• biurka szkolnego, krzesła szkolnego, lampki na biurko,
• stroju na zajęcia wychowania fizycznego składającego się ze spodenek
  i koszulki, ewentualnie dresu sportowego (bluza dresowa + spodnie dresowe) zgodnie z obowiązującym w placówce regulaminem zajęć wychowania fizycznego i wymaganiami szkoły,
• obuwia na zajęcia wychowania fizycznego w postaci trampek/halówek zgodnie z obowiązującym w placówce regulaminem zajęć wychowania fizycznego
  i wymaganiami szkoły,
• obuwia na zmianę w postaci trampek/halówek zgodnie z wymaganiami szkoły,
• stroju galowego obowiązującego zgodnie z wymaganiami szkoły,
• sprzętu sportowego i odzieży sportowej, o ile wiąże się w sposób oczywisty  i bezpośredni z udziałem w treningach w klubie sportowym, a przynależność do tego klubu jest potwierdzona właściwym zaświadczeniem (np. zakup kimona dla ucznia trenującego karate, rower dla ucznia trenującego kolarstwo),
• aparatu fotograficznego, o ile wiąże się w sposób oczywisty i bezpośredni  z udziałem w zajęciach z fotografii prowadzonych w kole zainteresowań, a przynależność do tego koła potwierdzona jest stosownym zaświadczeniem.

Ponadto pomocą rzeczową o charakterze edukacyjnym może być także:

• opłata za dostęp do usług internetowych, w tym: abonamentu internetowego oraz opłata za instalację Internetu,
• naprawa komputera,
• zakup tuszu do drukarki.

Nie mogą stanowić pomocy o charakterze edukacyjnym zakupy codziennej odzieży i obuwia umożliwiającego uczniowi uczęszczanie do szkoły (kurtka, spodnie, buty), ponieważ udzielanie pomocy w tych formach należy do zadań z zakresu pomocy społecznej.

Ponadto nie można finansować ze środków przeznaczonych na stypendium szkolne:

• zakupu mebli, sprzętu gospodarstwa domowego, odtwarzaczy: mp3, mp4, dvd, telewizorów, zestawów kina domowego, kamer internetowych, konsol: PlayStation, PSP, Xbox, Nintendo, rowerów, rolek, okularów, leków, żywności,
• kosztów instalacji telewizji satelitarnej,
• kosztów utrzymania mieszkania,
• kosztów rehabilitacji i zakupu sprzętu rehabilitacyjnego,
• wyjazdów (kolonii i obozów) o charakterze wypoczynkowym.

Uruchomienie środków na wypłatę zarówno stypendium szkolnego, jak i zasiłku szkolnego winno być potwierdzone odpowiednimi dokumentami:

1. fakturą VAT,
2. rachunkiem IMIENNYM (od przedsiębiorców niebędących płatnikami podatku od towarów i usług),
3. dowodem wpłaty Kasa Przyjmie (KP),
4. pisemnym oświadczeniem (w szczególnych sytuacjach) przy zakupach za drobną kwotę, np. na targowisku (do wysokości 10 % przyznanego stypendium),

Do faktur i rachunków płatnych przelewem należy dołączyć dowód/potwierdzenie  zapłaty. Faktury mogą być wystawione na ucznia lub osobę wnioskującą.